Ubóstwo

Czystość rodzi się ze świadomości ubóstwa i prowadzi do życia w ubóstwie. Ślubujemy życie w czystości ze względu na nasze ubóstwo. Nasza zdolność kochania jest ograniczona. Osoba ślubująca czystość w celibacie jest świadoma granic własnego serca. Właśnie ze względu na ubóstwo serca człowiek żyjący w celibacie wyrzeka się „dzielenia” go między miłość ludzką a Boga. Wszystko, co posiadamy i kim jesteśmy, w celibacie oddajemy wyłącznie do Jego dyspozycji.

Czystość prowadzi jednocześnie do ewangelicznego ubóstwa. Im pełniej odkrywamy dar czystości, tym pełniej odkrywamy dar ewangelicznego ubóstwa. Czystość sprawia, iż nasze więzi z bliźnimi są „ubogie”, proste, przejrzyste i skromne. Są bowiem ukierunkowane nie na nasze własne potrzeby emocjonalne i zmysłowe, ale na miłość Boga i dobro ludzi. Czystość serca i ciała pozwala nam też odrywać się od rzeczy materialnych.

W czystości przeżywanej w celibacie jesteśmy ubodzy, ponieważ niczego nie oczekujemy od ludzi, wszystko mając u Boga. Całą potrzebną do życia miłość, bliskość i intymność otrzymujemy od Niego. Jemu też powierzamy owocność – płodność naszego życia.

Wolność

Dar celibatu nie pozbawia nas pragnienia intymnej jedności z drugim człowiekiem na płaszczyźnie duchowej, uczuciowej i fizycznej. Czystość w celibacie jest wyrazem wolności wewnętrznej, która umie wznieść się ponad tę ludzką potrzebę i pragnienie. Wolność ta rodzi się jednak powoli i stopniowo. Wzrastamy w wolności wobec naszych ludzkich potrzeb i pragnień w miarę naszego zakorzeniania się w miłości Boga. To ona czyni nas wolnymi.

Czystość w celibacie jest dziś dla świata wielkim znakiem autentycznego rozumienia wolności. Ukazuje ona bowiem, iż poddanie się własnym pożądaniom i pragnieniom jest wyrazem wewnętrznego zniewolenia, a nie wolności. Nasza wolność jako uczniów Chrystusa wyraża się w poddaniu naszej woli – woli Ojca. Żyjemy czystością ze względu na Boga i Jego miłość.

Czystość prowadzi do wolności wewnętrznej rozumianej w sensie najszerszym. Osoba, która jest w stanie stawić czoła swoim potrzebom uczuciowym i cielesnym, może pokonać wszystkie inne pragnienia i odczucia. Czystość jest oczywistym owocem ludzkiej wolności i miłości. Osoba, która kocha i jest wolna, będzie również żyła w czystości.

Pokonywanie trudności

Znacznym defektem wychowania do czystości, zarówno w ramach wychowania do życia w rodzinie, jak i wychowania do celibatu, jest dziś koncentrowanie się wokół trudności emocjonalnych i seksualnych. Rozważania o czystości stały się dzisiaj dla wielu przede wszystkim rozważaniami o ludzkiej płciowości oraz trudnościach z nią związanych. Problemy w dziedzinie emocjonalnej i seksualnej objawiają jedynie niedojrzałość ludzkiej miłości zarówno na płaszczyźnie duchowej, emocjonalnej, jak i cielesnej. Analiza trudności, ich objawów oraz genezy, choć daje pewne rozumienie siebie na płaszczyźnie emocjonalnej, nie staje się bynajmniej decydującą siłą wewnętrzną w ich pokonaniu.

W dojrzewaniu do czystości konieczne jest również spojrzenie na trudności emocjonalne i seksualne pod kątem niedojrzałości w miłości oraz zranień z nią związanych. Pokonanie bowiem tych trudności jest możliwe tylko dzięki dążeniu do większej miłości. Tylko w ludzkim sercu ogarniętym pragnieniem miłości może zrodzić się wewnętrzna determinacja, dzięki której człowiek stanie się zdolny pokierować swoją niedojrzałą emocjonalnością i seksualnością.

Osoby, które pragną autentycznie żyć celibatem, boleśnie przeżywają swoje chwilowe niewierności. Obnażają one bowiem ich wewnętrzną niezdolność do życia pełną miłością. Jednak właśnie owo doświadczenie bólu prowadzi stopniowo do oczyszczenia miłości, które czyni człowieka zdolnym do pokonywania słabości i pokus. Stąd też w okresie doświadczania trudności w celibacie trzeba gorąco prosić Boga o pragnienie większej miłości. Pragnienie to jest podstawowym lekarstwem na zranienia i niedojrzałość w sferze emocjonalnej i seksualnej. Wraz ze wzrostem pragnienia życia miłością zrodzi się pragnienie życia w czystości.

Dużym niebezpieczeństwem dla życia w celibacie może być dramatyzowanie trudności emocjonalno-seksualnych, które prowadzi często do chęci eliminowania ich, ale bez powiązania z dążeniem do życia w miłości. Czystość serca i ciała otwiera na doświadczenie miłości.

O ile miłość oblubieńcza i rodzicielska jest spontaniczną, naturalną potrzebą każdego człowieka, o tyle miłość przeżywana w bezżenności staje się potrzebą serca tylko dzięki powołaniu. Wyrzeczenie się ludzkiej miłości oblubieńczej i rodzicielskiej jest zawsze bolesne i wymaga ofiary. Ofiarowanie jedynie Bogu własnej samotności serca nie jest łatwe. Przychodzi to z trudem i wymaga wewnętrznego zaangażowania oraz walki.

o. J. Augustyn SJ, „Kapłaństwo”, Kraków 2013, s. 129-132.

(opublikowano:31 października 2013 r.)