Człowiek, jak sami widzicie, w swoim słowie nie umiera; jest w nim nieśmiertelny i poprzez nie przemawia także po śmierci. Ja umrę, lecz i po śmierci będę mówić. Ileż między ludźmi tego nieśmiertelnego słowa, które pozostawili po sobie z dwien dawna umarli i które żyje na ustach niekiedy całego ludu! Jak żywotne jest słowo, nawet ludzkie! Tym bardziej – słowo Boże: ono przeżyje wszystkie wieki i będzie zawsze żywe i skuteczne.

Ponieważ Bóg jest stwórczą, żywą i życiodajną Myślą, bardzo grzeszą ci, którzy myślami swego ducha zbaczają od tej osobowej Myśli i zajmują się tylko przedmiotami materialnymi, niszczejącymi, wciągając przez to swego ducha w materię; a zwłaszcza grzeszni są ci, którzay podczas liturgii czy domowej modlitwy całkiem oddalają się swymi myślami i błądzą w różnych miejscach poza świątynią. Niezmiernie obrażają oni Bóstwo, na które powinna być nakierowana nasza myśl…

Możemy myśleć dlatego, że istnieje bezgraniczna Myśl, podobnie i oddychamy, dlatego że istnieje bezgraniczna przestrzeń powietrzna. Oto dlaczego nazywa się natchnieniem jasne myśli na jakikolwiek temat. Warunkiem ciągłego płynięcia naszej myśli jest właśnie istnienie bezgranicznego, myślącego Ducha. Oto czemu apostołowie mówią: «Nie żebyśmy uważali, że jesteśµy w stanie pomyśleć coś sami z siebie, lecz wiemy, że ta możność nasza jest z Boga» (2Kor3,5). Oto dlaczego także Zbawiciel mówi: «Nie martwcie się o to, jak ani co macie mówić. W owej bowiem godzinie będzie wam poddane, co macie mówić» (Mt10,19).

Widzisz, myśl, a nawet słowo samo (natchnienie) przychodzą do nas z zewnątrz. Tak jest jednak w stanie łaski i w razie potrzeby. Lecz także w naszej zwykłej sytuacji wszystkie jasne myśli pochodzą od Anioła Stróża i Ducha Bożego; podczas gdy przeciwnie, te nieczyste, ciemne – od naszej zranionej istoty i od diabła, zawsze będącego koło nas. Jak powinien zachowywać się chrześcijanin? Bóg sam «jest w nas sprawcą działania» (Flp2,13). Właściwie wszędzie w świecie widzimy królestwo myśli; jak w całym układzie widzialnego świata, tak zwłaszcza na ziemi, w obracaniu się i życiu kuli ziemskiej; w rozmieszczeniu żywiołów światła, powietrza, wody, ziemi, ognia (w ukryciu), podczas gdy inne żywioły rozlane są we wszystkich stworzeniach: w ptakach, rybach, gadach, zwierzętach i człowieku; w ich mądrej i celowej budowie, w ich zdolnościach, zwyczajach czy przyzwyczajeniach; w roślinach, w ich budowie, odżywaniu itd., słowem – wszędzie widzimy królestwo myśli, nawet w bezdusznym kamieniu i ziarenku piasku.

– św. Jan z Kronsztadu, „Moje życie w Chrystusie”, Kraków 2015, s. 21nnn.

(opublikowano:29 września 2015 r.)