W każdej rzeczy rozróżniamy jej postać zewnętrzną, którą dostrzegamy naszymi zmysłami, od jej istoty, która się pod tą postacią kryje, a którą tylko rozumem pojąć możemy. Mogę czasem widzieć jakiś przedmiot, który wszystkie swe zewnętrzne przypadłości zmienia, a przecież w pewnych warunkach nie tracę pewności, że mam do czynienia z tymże samym przedmiotem. Nasienie różni się niewątpliwie zupełnie swą postacią od rozwiniętej z niego rośliny, albo gąsienica od motyla, a przecież wiem, że w jednym i drugim wypadku pod zmienioną postacią „rzecz” jest ta sama, to znaczy, pozostaje w niej ta sama istota, którą nie zmysłami, lecz tylko rozumem pojmuję.

Podobnie musimy także w chlebie i winie rozróżnić stronę zjawiska chleb i wina, formę w której chleb i wino przedstawia się naszym zmysłom, od rzeczy samej w sobie, czyli od istoty chleba i wina, której pojęcie tkwi w naszym umyśle.

Oczywiście w naturalnym stanie rzeczy występuje każda istota złączona ze swoją właściwą postacią; w tej a nie innej postaci my ją rozpoznajemy. Natomiast w hostii i w kielichu po słowach konsekracji wymówionych przez kapłana – zgodnie z Boskim objawieniem i znaczeniem słów konsekracji – są już tylko postacie, przymioty zewnętrzne chleba i wina, a pod tymi tak zgoła obcymi przymiotami kryje się za sprawą Bożej wszechmocy istota ciała i krwi Chrystusowej. Więc jej zmysłami naszymi dostrzec nie możemy, lecz uznajemy rozumem oświeconym wiarą. Wierzymy Zbawicielowi i Jego wszechmocnemu słowu.

Pod postaciami chleba i wina pozostaje ciało i krew Chrystusowa tak długo, dopóki istnieją postacie. Obecnym jest Zbawiciel taki, jakim jest obecnie w niebie. Więc też pod każdą postacią z osobna i pod każdą cząstką jest obecny Zbawiciel cały z ciałem i duszą, Bóstwem i człowieczeństwem, jakkolwiek na słowo kapłana chleb przemienił się w ciało, a wino w krew Pana Jezusa…

Z tego wszystkiego wniosek jesny, że Najświętszemu Sakramentowi należy się boska cześć i uwielbienie. Mówimy o Sakramencie Ołtarza, a gdzie ołtarz, tam ofiara. Sakrament Ołtarza jest więc ofiarą mszy świętej. Ofiara mszy świętej jest bezkrwawym (sakramentalnym) odnowieniem i uprzytomnieniem ofiary krzyżowej. W tych słowach zawarta jest istota mszy świętej.

o. Leon Rudloff OSB, „Mała dogmatyka dla świeckich”, Warszawa 1947, s. 114n.

(opublikowano:12 maja 2014 r.)